• मुख्य मजकुराकडे
  • Language Selection Icon
  • प्रवेशयोग्यता दुवे प्रवेशयोग्यता चिन्ह
    बंद

    माध्यमिक शिक्षण

    महाराष्ट्र शासनाच्या शालेय शिक्षण विभागांतर्गत शिक्षण विभाग (माध्यमिक) जिल्हा परिषद,पुणे  कार्यरत आहे. सदर विभागामार्फत जिल्ह्यातील सर्व शासन मान्य माध्यमिक शाळा चालू असून यामध्ये अनुदानित , विनाअनुदानित,  कायम विनाअनुदानित, स्वयं-अर्थसहाय्यित शाळा व विविध माध्यमांच्या शाळांचा समावेश  आहे. यामध्ये इयत्ता 5 ते 10, इयत्ता 5 वी ते 12 वी,इयत्ता 8 वी ते 10 वी, इयत्ता 8 वी ते  12 वी अशा प्रकारच्या शाळांचे प्रशासन या विभागामार्फत चालवले जाते.

    सर्व शाळांमध्ये शासनाच्या विद्यार्थिभिमुख अनेक प्रकारच्या योजना राबविल्या जातात. यामध्ये सोबत विविध योजनांची माहिती सविस्तर देण्यात आली आहे.प्रतिवर्षी शासन निकषानुसार पदनिश्चिती केली जाते व त्यानुसार अनुदानित शाळेतील शिक्षकांचे वेतन, वेतन पथकामार्फत अदा केले जाते. वेतन पथक व शिक्षण विभाग (माध्यमिक) या दोन्ही विभागाचे कार्यालय प्रमुख म्हणून शिक्षणाधिकारी (माध्यमिक) काम पाहतात व त्यांचे अधिनस्त असलेले अधिकारी / कर्मचारी यांच्या सहकार्याने विविध योजना लाभार्थीपर्यंत पोहोचवल्या जातात.

    माहिती व संगणकाच्या युगात माध्यमिक शिक्षण विभागाचे काम संगणकाच्या मदतीने केले जाते. त्यानुसार माध्यमिक विभागांतर्गत असलेले विविध परिपत्रके, शासन निर्णय, विविध योजना यांची माहिती वेबसाईटच्या माध्यमातून दिली जाते. त्याचप्रमाणे सेवक संच निश्चिती,भविष्य निर्वाह निधी, वैद्यकीय देयके इत्यादी बाबींची कार्यवाही केली जाते. विद्यार्थी गुणवत्ता, शाळा तपासणी, नाविन्यपूर्ण उपक्रमांची कार्यवाही करून जिल्ह्यातील शाळांमध्ये शैक्षणिक दर्जा उंचावण्यासाठी विभाग कार्यशील आहे.

    विविध योजना

    अ. क्र. योजनेचे नाव इयत्ता योजनेची माहिती
    राष्ट्रीय आर्थिक दुर्बल घटकासाठी शिष्यवृत्ती योजना (NMMSS) इ.९वी ते

    इ.१२ वी

    • सदर केंद्र पुरस्कृत योजना सन २००७ ०८ या वर्षा पासून सुरू करण्यात आलेली आहे.
    •  इयत्ता इ. ८ वी मध्ये शिकत असलेल्या निकषांनुसार पात्र विदयार्थ्यांची परीक्षा राज्यात दरवर्षी महाराष्ट्र राज्य परीक्षा परिषद पुणे या कार्यालया मार्फत घेण्यात येते.
    • सदर परीक्षेतून पात्र विदयार्थ्यांना इ. ९वी ते इ.१२ वी पर्यंत दरमहा रूपये १०००/- प्रमाणे वार्षीक रूपये १२०००/- शिष्यवृत्ती देण्यार येते.
    • विद्यार्थ्यांना उच्च माध्यमिक स्तरापर्यंतचे शिक्षण घेण्यास मदत व्हावी गळती रोवावी व आर्थिक दुर्बल घटाकातील बुध्दीमान विदयार्थ्यांना पुढील शिक्षणासाठी आर्थिक सहाय्य मिळावे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
    • शासकीय, स्थानिक स्वराज्य संस्था व खाजगी अनुदानित शाळेतील विदयार्थ्यांसाठी सदर योजना लागू आहे.
    •  पालकांचे वार्षीक उत्पन्न रू ३५००००/- पेशा जास्त नसावे व उत्पन्नाचा दाखला हा सक्षम प्राधिकरी यांच्या सहीचा असणे आवश्यक आहे
    •  सदर परीक्षेच्या जिल्हा स्तरावर दरवर्षी आयोजनाचे कामकाज शिक्षणाधिकारी माध्यमिक जिल्हा परिषद पुणे या कार्यालयामार्फत करण्यात येते.
    राष्ट्रीय प्रज्ञाशोध परीक्षा (NTS) इ. १० वी
    •  केंद्र शासना मार्फत इ. १० वी मध्ये शिक्षण घेणाऱ्या विदयार्थ्यांसाठी सदर योजना रायविण्यात येते.
    •  या परीक्षेचे आयोजन राज्यात महाराष्ट्र राज्य परीक्षा परिषद पुणे या कार्यालयामार्फत दोन टप्प्यांमध्ये राज्य स्तर व केंद्र स्तर करण्यात येते.
    •  सदर परीक्षेतून इ.१०वी मधील पद्मावत विदयार्थ्यांची शिष्यवृत्तीसाठी निवड करण्यात येते.
    • शासनमान्य अनुदानित माध्यमिक शाळेत शिक्षण घेणारे विदयार्थी या परीक्षेसाठी पात्र आहेत.
    विज्ञान प्रदर्शन इ.६वी ते

    इ.१२ वी

     

    •  तालुका जिल्हा स्तरावर विज्ञान प्रदर्शनाचे आयोजन राज्य विज्ञान शिक्षण संस्था नागपूर या कार्यालयाच्या मार्गदर्शक सूचनांनूगार दरवर्षी करण्यात येते.
    • विदयार्थ्याच्या अंगी वैज्ञानिक दृष्टीकोण निरीक्षण क्षमता व प्रयोग कौशल्यांचा विकास व्हावा आणि विदयार्थी स्वयंप्रेरित होऊन सर्जनशील कृतीद्वारे देशाच्या प्रगतीस हातभार लावण्यास सक्षम व्हावा हा हेतू आहे.
    • राज्यातील सर्व मान्यता प्राप्त शाळांतील इ. ध्वी ते १२ वी पर्यंतचे विदयार्थी (एकूण ६ गटांत) शिक्षक व प्रयोगशाळा सहाय्यक / परिचर हे सहभागी होऊ शकतात.
    • तालुका स्तरावर निवड झालेले विदयार्थी जिल्हास्तरीय विज्ञान प्रदर्शनात सहभागी होतात व जिल्हा स्तरावर निवड झालेले विद्यार्थी राज्य स्तरीय विज्ञान प्रदर्शनात ग्रहभागी होतात.
    • NCERT यांचे मार्फत दरवर्षी विज्ञान प्रदर्श नासाठी एक मुख्य विषय व उपविषय दिले जातात त्यानुसार विदयार्थी मार्गदर्शक शिक्षकांच्या मदतीने वैज्ञानिक प्रकल्प/प्रतीकृती तयार करतात.
    • शिक्षण विभाग माध्यमिक कार्यालया मार्फत सदर योजनेची अंमलबजावणी जिल्हा/तालुका स्तरावर करण्यात येते.
    इंस्पायर अवार्ड मानक इ.६वी ते

    इ.१० वी

    • सन २००९ – २०१० पासून केंद्रशासनाच्या विज्ञान व तंत्रज्ञान विभागामार्फत सदर योजनेची अंमलवजावणी करण्यात येते.
    • विदयार्थ्यां मधील सृजनशीलता व नवकल्पना वृध्दींगत होण्यासाठी सदर योजनेच्या माध्यमातून मदत होते.
    • मुख्याध्यापकां‌द्वारे शाळेची नोंदणी व विदयार्थ्यांचे नामांकन E-MIAS वेव पोर्टल वर केले जाते.
    • निवड झालेल्या विदयार्थ्यांच्या वक्रि खात्यावर रूपये १००००/- रक्कम (DBT) द्वारे नाविन्यपूर्णप्रकल्प /प्रतीकृती तयार करण्यासाठी केंद्रशासनस्तरावरून वर्ग करण्यात येते.
    • जिल्हा स्तरावर निवड झालेले विदयार्थी राज्यस्तरीय विज्ञान प्रदर्शनात सहभागी होतात व राज्य स्तरावर निवड झालेले विदयार्थी केंद स्तरीय विज्ञान प्रदर्शनात सहभागी होतात.
    • शिक्षण विभाग माध्यमिक कार्यालया मार्फत सदर योजनेची अंमलबजावणी जिल्हा स्तरावर करण्यात येते.

     

    वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

    अ. क्र. विभाग प्रश्न उत्तर
    माध्यमिक शिक्षण विभाग पवित्र पोर्टल ऐवजी संस्थेला स्वत शिक्षक पदभरती करता येते का ? अल्पसंख्यांक संस्था वगळून इतर संस्थांना पवित्र पोर्टल व्यतिरीक्त स्वत पदभरती करता येणार नाही.
    माध्यमिक शिक्षण विभाग लिपिकांची रिक्त पदे भरण्याची कार्यवाही कशी करावी ? संचमान्यतेनुसार जादाकडून कमीकडे समायोजन झाल्यानंतर शासनाचे आदेश येतील त्याप्रमाणे रिक्त पदे भरण्याची कार्यवाही होईल.
    माध्यमिक शिक्षण विभाग स्वयंअर्थसहाय्यित नवीन शाळा सुरू करताना संस्थेच्या नालकीची अथवा भाडेकराराची किती जमीन असणे आवश्यक आहे ? १ एकर जागा असणे आवश्यक आहे
    माध्यमिक शिक्षण विभाग कनिष्ठ महाविदयालयीन कर्मचा-यांची वैयक्तीक मान्यता कोणत्या कार्यालयामार्फत होते ? शिक्षण उपसंचालक कार्यालव पुणे विभाग पुणे
    माध्यमिक शिक्षण विभाग वरिष्ठ वेतनश्रेणीसाठी सेवांतर्गत प्रशिक्षण नाही. आवश्यक आहे का ? नाही.
    माध्यमिक शिक्षण विभाग निवडश्रेणीसाठी पात्र शिक्षक बरिष्ठश्रेणी प्राप्त असणे आवश्यक आहे का ? होय.
    माध्यमिक शिक्षण विभाग सेवाजेष्ठता यादी कशाप्रकारे तयार करावी ? एम.इ.पी. एस. अॅक्ट १९८१ मधील निवम १२ अनुसुची फ नुसार व शासन निर्णय ३ मे २०१९ नुसार
    माध्यमिक शिक्षण विभाग विद्यार्थी जात वदल करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे कोणती ? विद्यार्थ्यांचा जातीचा दाखला, जात वैधता प्रमाणपत्र, पालकांचे प्रतिज्ञापत्र, प्रपत्र नमुना ३
    माध्यमिक शिक्षण विभाग विदयार्थ्यांच्या नावात बदल करण्यासाठी आवश्यक कागद पत्रे कोणती ? विदयार्थ्यांचा जन्म दाखला, राजपत्र, पालकाचे प्रतिज्ञापत्र, रेशनकार्ड, पपत्र नमुना १ व २
    १० माध्यमिक शिक्षण विभाग इंस्पायर अवार्ड योजने अंतर्गत नामांकन कसे सादर करावे ? विज्ञान व तंत्रज्ञान विभाग भारत सरकारच्या वेव पोर्टल E-MIAS वर शाळेची नोंदणी करावी. तदनंतर विदयार्थ्यांचे नामांकन नाव नोंदणी करावी

    माहिती अधिकार अधिनियम 2005 कलम 4(1)(ख) नुसार 1 ते 17 बाबी ची माहिती

    • दूरध्वनी : 020-26050733
    • पत्ता : जिल्हास्तरीय कार्यालये